Bilenler bilir, bilmeyenler için ise şunu belirterek başlayalım… Monitörlerde TN ve IPS olarak iki ana panel modeli var. IPS panelli monitörler genellikle daha pahalı olup, profesyonel iş için kullanılır iken TN panelli monitörler daha ucuz olduğundan genel kullanıcı tarafından tercih edilir. Elbette bilen ve bütçesi dahilinde olan kişiler için IPS panelli monitör almak artık çok büyük fiyat farkları da içermiyor günümüzde.
Mesela IPS Panelli bir monitör için şu bilgi veriliyor teknik özelliklerinde, Colour Gamut: sRGB 100%
TN panele sahip bir monitör için ise , Color Gamut (CIE1931) %72 !..
Şimdi TN monitöre sahip bir kullanıcının ekranda gördüğü fotoğrafların aslından %28 renk eksiği ile göründüğünü biliyoruz.
Peki sizce bir inceleme sitesi TN panel ile bu işi yapıyor olabilir mi ! ?
Peki bize incelemeyi yaptığı teknik alt yapının bilgisini vermeyen kullanıcı incelemesini ne kadar ciddiye almalıyız ?
Buna karşın çoğunlukla inceleme sitelerinde “Nasıl test ettik” ( http://cameras.reviewed.com/how_we_test – http://www.dxomark.com/About ) gibi bir bölümde kullanılan teknik malzeme, uygulanan prosedür bizimle paylaşılıyor iken ! Neden genelde “inceleme siteleri güvenilmez” ama kullanıcı incelemesi veya hatta sadece yorumu daha önemliymiş gibi konuşuluyor ! ?
…ve dahası, testi yapan kullanıcının monitörü IPS monitör olup sRGB renk derinliğinin %100’ünü veriyor olsa dahi bu incelemeyi okuyan kişi benim(senin) monitörüm(n) TN panelli ise farkı nasıl görebilecek !? Göremediği %28 eksik ile ?!
Monitör daha bu incelemelerin 1 tek detayı. Daha bunun ölçüm cihazları, programları var. Hangi kullanıcının “Ben bunu şu cihazla ölçtüm, şu program ile karşılaştırdım” gibi bir kanıt paylaştığını gördünüz (Ben bir tane dediğime yakın inceleme yapan gördüm, paylaşayım http://halkboyleistiyor.com . Sizlerin de bildiği kanıtlı, kaynaklı inceleme yapan kullanıcılar var ise paylaşınız lütfen ) ? Örneğin şu programı kullanan ( http://www.imatest.com ) hiç bir kullanıcıya rastladınız mı ? Fiyatlarına bakalım – http://store.imatest.com/software.html
Geçen bir yerde birisi de “İnceleme sitelerini boşver gir flickr’a bak” demiş. Benim flickr’da gördüğüm 10 fotoğraftan 8’i işlenmiş. Bunda da bir saçmalık yok. Flickr bir inceleme sitesi veya arşivi değil. Kişilere ait özel fotoğraf albümleri olan bir topluluk gibi bir ortam. 500px’de benzer şekilde ve daha da abartılı hali hatta. Çünki orada gördüğünüz fotoğrafların puanları büyük oranda al gülü-ver gülüm ilişkisi içinde yürütülüyor. Bunun için bazı forumlarda başlıklar açılıp birbirlerine puan versin diye hesaplarını yazanlar var ! Yine sorular zinciri gelsin bakalım…
* Size x fotoğraf makinası mı iyi y fotoğraf makinası mı iyi diye soran ve hayatında RAW ne bilmeyen birisine o fotoğrafları incelemesi için önermek doğru mu ?!
* Yoksa inceleme sitelerindeki raw ve jpeg çıktılarının tek tek görünebildiği, aynı koşullarda (veya mümkün olan en denk şartlarda) en az(veya hiç) kullanıcı etkisinin olmadığı incelemeye göre x ve y ürünlerinden hangisinin daha iyi imaj kalitesi verdiğini görmek mi daha sağlam bir kanıttır ?
* Size x y’den daha iyidir , çünki ben şu kadar süredir kullanıyorum da diyen bir kullanıcının y’yi vehatta z, u, v’leri de kullanmamış olup sadece kullandığı ürün üzerinden ötekilerden daha iyi demesi ne denli sağlıklı ve güvenilirdir ?Haydi farzedelim ki 3-4 farklı markanın makinasını kullanmış. Yine de kişiye özel yorum, bakış açısı, duygusal yakınlık, ekonomik imkan(çok önemli bu alanda), kullandığı markaya göre değişen kitlenin büyüklüğü nedeni ile daha çok beğeni almış olması (!!!) gibi değişkenlerin size aynen uyacağını söyleyebilir misiniz ?
* Buna karşın bir çok inceleme sitesi belki 100 küsür modeli aynı test işleminden geçirip bize bu sonuçları sunuyor. Bu kullanıcı ise kimi zaman hiçbir karşılaştırma koyamıyor, kimi zaman sadece “Ben kullanıyorum, öneririm” diyor, kimi zaman da o model fotoğraf makinası ile çektiği 3-5 fotoğrafı paylaşıyor. Buna yukarıdaki detayları da ekleyin, monitörünü dahi bilmiyoruz misal %28 eksikle gördüğü bir fotoğraf için renk derinliği dinamik aralığı daha iyi demesi nasıl mümkün olabilir !
Bunu şöyle de düşündürmeyi deneyeyim !..
Kendimizi düşünelim… hatta biraz da geri sarıp bugünki düzeyde fotoğraf çekiminde teknik bilgi, çekim sonrası işlemede program bilgisine sahip olmadığımız halimiz ile hayal edelim kendimizi…
“Ben” bilgi ve becerisi bu durumda o an için sabit bir kullanıcıyım. Değil mi ? Makina önerisi istiyorum, bir kullanıcı fotoğraflarına bakıyorum(hepsi işlenmiş) bir de inceleme sitelerine bakıyorum !.. İşte önemli soru geliyor !..
* Şimdi ben inceleme sitesinde kullanıcının bilgi ve becerisinin minimum etkisi olduğu test sonuçları mı o ürünü aldığımda elde edeceğim sonuca yakın olanı gösterecek yoksa kullanıcıların belli bir teknik düzeye erişmiş olarak çektiği ve işleyip paylaştığı fotoğraflara göre aldığım o ürün mü benim çekeceğim fotoğrafın kalitesini gösterecek olandır ! ?
* Buradan yola çıkarak inceleme sitesine göre X modelin Y modelden daha iyi olduğu görünüyor iken biz o an için bilgi ve becerisi sabit kullanıcıya “Sen Y modelini al, Photoshop kullanmayı öğren, şu şu şu sitelerden de şu teknikleri öğren, bak o zaman göreceksin ki Y ile de X’in çektiği gibi fotoğraflar çekilebiliyor” demek ne ? O kişi zaten bu yolları X modelini alsa da yürüyebilir ki !..
Ayrıca şuna da değinelim. Çoğunluğun tercihi bizi doğruya ulaştıran sağlam bir veri midir ? Tarihi, klasik bir örnek vereyim önce. Galile “Dünya yuvarlaktır” dediği için öyle olduğuna inanmayan çoğunluk tarafından idam ettirildi mi !? O çoğunluk uzun yıllar sonra bu doğruya ulaştılar mı ? İsim vermeden örnekleyelim. 2 farklı üreticinin makinasını soruyoruz insanlara. Bunlardan birisinin üreticisi bu alanda 20 yıllık geçmişe sahip iken diğeri 6 yıldan beri bu alanda ürün geliştirmekte. 20 yıllık marka daha çok bilindiğinden farz edelim 100 kişi onu öneriyor, 20 kişi de üreticisi daha yeni olan modeli. Kullanıcıların önerisi mi önemle dikkate alınmalı yoksa profesyonel inceleme sitelerinin kanıtlı, kaynaklı ve en az şekilde üzerinde kullanıcı etkisi olan verileri mi ?
Buyrun düşünme sporu…
http://www.dxomark.com/About/In-depth-m ... on-cameras
Sanırım veriyi makinadan fotoğraf çekmeden almanın bir yolu yoktur. Üreticiler buna izin vermez diye düşünüyorum. Zaten lens ne olur ise fark etmez diye tahmin ediyorum. Çünki optik kalite başka bir konu ve alan iken sensörün renk sapmaları, dinamik aralığı, iso gürültü sinyali lensten bağımsız ölçülebilir değerlerdir diye düşünüyorum. Biz bir prime lens ile kit lensin farkını optik fark olarak görüyoruz ama sensör için lensten gelen ışığın kırılması vb. fark eden bir şey değildir. Hatta bu nedenledir ki aynı lens farklı gövdelerde çok farklı sonuçlar vermektedir. Buradan çıkarılacak sonuç etkenin lense bağlı değil sensöre bağlı olduğu yönünde olabilir diye düşünüyorum. RAW çıktıda fotoğrafın keskinliğine falan değil de renk derinliği ve iso gürültüsüne bakınca sensör performansı görülür sanırım...
Bir de şu test ekipmanlarına hangi kullanıcı sahip de zırtdanak hemen DxO'ya iftira ve inkar eder
komik yani bence. Sanırım bu videolarda cevabı da göreceksiniz.https://www.youtube.com/watch?v=czV2j6TAzIY
https://www.youtube.com/watch?v=-g-nzUxtTis
https://www.youtube.com/watch?v=kYGbSsLzmyA
Burası da imatest'i kullanarak inceliyor mesela. http://www.photoreview.com.au/reviews/a ... -gf8#TESTS
http://www.imatest.com/products/test-charts/
Şu videoda
https://youtu.be/czV2j6TAzIY?t=2m47s
"Burada biz sensörün renk algılamasını ölçüyoruz" diyor mesela. Daha nasıl detay bulunması gerek ? Sanırım şöyle tek tek x makinayı y lens ile kullanıp bu sonuçları elde ettik gibi bir açıklamadan görmek istiyoruz ?
"Lens optik yapısı sensöre ulaşan ışığı etkilemez" demiyorum. Aynı lens neden farklı gövdelerde ciddi derecede farklı sonuçlar elde edilmesine sebep oluyor ? Bunu ne ile açıklıyorsunuz peki kendinize ? Değişen tek şey gövde/sensör, etken ne demektir...
Örneğin,
http://www.dxomark.com/Lenses/Canon/EF5 ... -100D__871 - 19 puan alıyor
http://www.dxomark.com/Lenses/Canon/EF5 ... DS-R__1009 - 34 puan alıyor !..
Bu fark %74 oranında daha artış olduğunu gösteriyor ! %10-20 falan değil , %74 ! Öyle ise sonuca yansıyan farkların tespiti lensin değil sensörün etkilerini göstermeyecek midir veya en azı ile lensin, çok daha fazlası ile sensörün etikerini ?
Tabi yine de, şunu da düşünebiliriz... Lens takılmadan da fotoğraf çektiğini biliyorum mesela Olympus'ların
Herhalde birçok markanın farklı modellerinde de bu mümkündür. Lens takılmadan fotoğraflanan görüntü üzerinden de pek tabi iso kumlanması, oluşan fotoğraftaki renk zenginliği (sRGB tayfının ne kadarını barındırdığı gibi) bilgiler programlar ile ölçülebilir.